Restauracja u Wnuka

Stary Kościół

Jeden z najcenniejszych zabytków Zakopanego. Jego najstarsza, północna część została wybudowana w 1847 roku. Jest orientowany nie tak jak budynki sakralne na linii wschód - zachód, lecz tak jak sąsiednie chałupy góralskie, z wejściem od południa. Obecny kształt budowli został nadany podczas rozbudowy w latach 1850-51. Dobudowano wtedy część południową z wieżą, a w sąsiedztwie postawiono nie istniejącą już dzisiaj dzwonnicę oraz budynki gospodarskie. Wnętrze jest niewielkie, jednonawowe, a jego zdobienie w dużej mierze pochodzi z połowy XIX stulecia.  Patronem kościoła był pierwotnie św. Klemens (na cześć fundatorki - Klementyny Homolascowej). Jednakże przed II wojną światową nadano kościołowi wezwanie Matki Boskiej Częstochowskiej.

Msze św. w niedziele   8.30; 10.00; 18.30

w dzień powszedni  8.30

Od 2005 w kościele w dniu 7 stycznia (25 grudnia według starego stylu) odprawiane jest bożonarodzeniowe nabożeństwo prawosławne przez duchownego z Krakowa

Stary Cmentarz na Pęksowym Brzyzku

Pierwszy zakopiański cmentarz przy ul. Kościeliskiej, założony ok. 1850 roku w pobliżu pierwszego kościoła. Od lat dwudziestych XX wieku chowano tutaj – oprócz tych, którzy posiadali tu rodzinne grobowce – już tylko ludzi wybitnych i zasłużonych dla Zakopanego, Tatr i Podhala. Nazwa cmentarza pochodzi od nazwiska darczyńcy ziemi, na której jest zlokalizowany, Jana Pęksy. Na Pęksowym Brzyzku znajduje się około 500 grobów, w tym 250 osób zasłużonych.Prawie każdy, kto zapisał się w dziejach miasta i Tatr znalazł tu swoje miejsce. Niemal wszystkie nagrobki są niepowtarzalnymi dziełami sztuki. Obecny wygląd muru cmentarnego pochodzi z lat pięćdziesiątych XX wieku. Kilkanaście płaskorzeźb zdobiacych mur wykonano w szkole plastycznej pod kierunkiem Antoniego Kenara.
Od 1 lipca 2013 pobierana jest przez parafię opłata od zwiedzających cmentarz.

Muzeum Stylu Zakopiańskiego, willa Koliba

Willa Koliba - pierwszy dom w stylu zakopiańskim wybudowany według projektu Stanisława Witkiewicza 

Wybudowana na zlecenia Zygmunta Gnatowskiego, ziemianina z Jakimówki na Ukrainie.Poczštkowo miała to być góralska chałupa. Witkiewiczowi udało się jednak namówić Gnatowskiego, aby wybudował willę w stylu zakopiańskim. Kolibę (nazwa koleba oznacza rodzaj szałasu pasterskiego) budowali w latach 1892/93 miejscowi budarze. Jej wnętrze było również stylowo wyposażone w meble i sprzęty, a także specjalnie zaprojektowane piece kaflowe, karnisze, zasłony, a nawet drobne przedmioty kowalskie, jak klamki i wykładki zamków.
Pierwotnie Koliba wyglšdała inaczej niż dzisiaj - w 1901 r. Gnatowski dobudował od strony zachodniej potężne skrzydło, które przekształciło zamysł Witkiewicza przez zmianę bryły budynku. Zygmunt Gnatowski umiera bezpotomnie w 1906 i Koliba zostaje sprzedana. 
Kolejni właœciciele obiektu nie dbali o jego stan. W roku 1935 dom został kupiony na licytacji przez Kolejowe Przysposobienie Wojskowe. Nowy właœciciel kupił willę z zamiarem urzšdzenia w niej domu wypoczynkowego. W trakcie prac remontowych i adaptacyjnych rozebrano większoœć zabytkowych pieców, zmieniono stylowe unikatowe podłogi, także wystrój elewacji, a we wnętrzu pojawiły się motywy charakterystyczne dla art deco.
W czasie okupacji willa była siedzibš Hitlerjugend i przetrwała ten okres bez zniszczeń. Po wojnie była kolejno domem wypoczynkowym a póŸniej, do grudnia 1981 r., domem dziecka. W roku 1984 Muzeum Tatrzańskie wykonało remont zabezpieczajšcy opuszczonego domu, a w roku 1987 przystšpiło do remontu konserwatorskiego, następnie do urzšdzania wnętrz willi. Sto lat bez mała po wybudowaniu "Koliby" w grudniu 1993 r. otwarto w niej Muzeum Stylu Zakopiańskiego. Muzealne wnętrza aranżował Władysław Hasior.
W pięciu pokojach najstarszej częœci urzšdzono, zgodnie z ich pierwotnymi funkcjami, jadalnię, salon i sypialnię na parterze oraz pokój Gnatowskiego i pokój służšcego na piętrze.
Wszystkie pozostałe meble, sprzęty i drobiazgi rzemiosła artystycznego w stylu zakopiańskim pochodzš z okresu jego największego rozkwitu na przełomie XIX i XX w. Były w tym czasie wykonane według projektów Stanisława Witkiewicza, Wojciecha Brzegi, ucznia i najbliższego współpracownika artysty, wreszcie Stanisława Barabasza, od 1901 roku dyrektora zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego, który wprowadził styl zakopiański do szkolnych warsztatów. Natomiast pokój służšcego został dla porównania wyposażony w meble projektowane przez Franciszka Neużila, pierwszego dyrektora tej szkoły. To właœnie Neużil jako pierwszy wprowadził termin "styl zakopiański". Jednak Witkiewicz ostro krytykował tę działalnoœć Neużila, zarzucajšc mu przede wszystkim niezrozumienie istoty góralskiego stylu i powierzchowne, artystycznie nieudane, zastosowanie i przetworzenie ludowej ornamentyki.
Muzeum Stylu Zakopiańskiego jest jedynym w Polsce miejscem, gdzie można poznać historię i dokonania pierwszej teoretycznie opracowanej i praktycznie realizowanej koncepcji polskiego stylu narodowego, opartego na budownictwie i zdobnictwie górali podhalańskich.
Koliba otwiera krótkš, bo zaledwie dwudziestoletniš historię stylu zakopiańskiego. Po Kolibie Witkiewicz zaprojektował jeszcze kilka drewnianych, utrzymanych w typie willi-pensjonatu zakopiańskich domów, w tym najpiękniejszy z nich dom "Pod Jedlami". Projektował również meble, różne przedmioty codziennego użytku i częœć wyposażenia koœcioła parafialnego p.w. Najœwiętszej Rodziny. Jego autorstwa jest projekt kaplicy p.w. Najœwiętszego Serca Jezusowego w Jaszczurówce, a według ostatnich już planów artysty, rysowanych w 1913 r., wybudowany został murowany gmach główny Muzeum Tatrzańskiego.

Muzeum Stylu Zakopiańskiego - Inspiracje

Celem wystawy Styl zakopiański - inspiracje jest pokazanie korzeni stylu zakopiańskiego, którymi były: budownictwo ludowe, wyposażenie góralskich chałup, a także powstające końcem XIX wieku kolekcje etnograficzne, a zwłaszcza zbiór Marii i Bronisława Dembowskich.
Miejsce wystawy, chałupa należąca w przeszłości do góralskiej rodziny Gąsieniców Sobczaków – to jeden z najcenniejszych zabytków budownictwa ludowego w Zakopanem. Najstarsza jej część została wybudowana około 1830 roku, a jej stan obecny to efekt rozbudowy, która miała miejsce pod koniec XIX wieku.
Ekspozycja zorganizowana jest w dwóch izbach frontowej części chałupy. Izba czarna – w której w przeszłości koncentrowało się życie góralskiej rodziny, urządzona jest tak, jak izby w drugiej połowie XIX wieku. Do jej wyposażenia wykorzystano najstarsze eksponaty pochodzące ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego.
W izbie białej – pełniącej w góralskiej chałupie rolę salonu – eksponowana jest kolekcja Marii i Bronisława Dembowskich, tworzona w latach 1886-1893, a następnie przekazana w darze Muzeum Tatrzańskiemu w 1922 roku. Ten zbiór blisko czterystu przedmiotów – obrazy na szkle, ceramika, łyżniki, rzeźba, strój, sprzęty pasterskie – odznaczających się ozdobną formą i bogatym zdobnictwem, był dla Stanisława Witkiewicza bezpośrednim źródłem inspiracji dla projektowanych przez niego w stylu zakopiańskim przedmiotów sztuki użytkowej. 
 

Karczma Sopa